انواع سنگ انگشتر

فیروزه کیمیا سبز و زردرنگ
خصوصیات سنگ فیروزه از دید رنگ
رنگ دیدنی انگشتر فیروزه آبی رنگ این گوهر خوشگل به جهت حضور عنصر مس میباشد. در صورتی‌که این سنگ در حیطه ای که واحد سنجش مس معادن آن بیش تر میباشد استخراج شود، آبی‌رنگ آن طولانی تر و به رنگ آبی رنگ آسمانی خواهد بود. معمولا تغییر و تحول رنگ فیروزه از آبی‌رنگ به سبز به علت حیف کردن آب باطن سنگ طی مرور دوره میباشد. علت تفاوت رنگ فیروزه به علت نسبت آهن به مس میباشد.

در‌صورتی‌که در آن معدن، قسمتی از آلومینیوم بوسیله آهن جایگزین شود، به رنگ مایل به سبز و در صورتیکه معیار روی افزون خیس باشد، به ترکیبی از رنگ های زردرنگ و ســبز مشاهده میشود که معمولا پدیده ای معدود میباشد. همانگونه که در تصویر می‌بینید انگشتر فیروزه کمیابی میباشد که با ادغام سبز و رنگ زرد نمایی کمتر چشم گردیده از این گوهر را نشان می‌دهد. جذاب میباشد بدانید در صورتیکه آهک در حیطه پرورش این گوهر زیاد باشد رنگ آن به سمت سفیدی رفته و کمرنگ خیس می گردد ولی در وضعیت معمول علت اصلی سفیدی مرتبط با اکسید آلومینیوم(Al2O3) است.

منابع سنگ فیروزه در دنیا
معدن فیروزه نیشابور در کشور‌ایران
درین تصویر نیز کارگر معدن نیشابور را مشاهده می‌کنید.
سنگ فیروزه در مناطقی هم زیرا کشور‌ایران، تبت، چین، مصر و جنوب غربی ایالات متحده به دست میاید. گرچه سکو خلوص و رنگ محصول ها اکثر وقت ها معادن آن با هم مختلف میباشد اما اکثر زمان ها این سنگها دستکم از نگاه صورت ظاهری مشابه هم می‌باشند.

فیروزه در بخشها مختلفی از سرزمین منجمله نیشابور، باغو (دامغان)، الله آباد و یخ آباد (کاشمر)، میدوک و چاه فیروزه (شهر بابک) شناسایی و بسته به کیفیت و قیمت اقتصادی آن‌ها بهره‌برداری می شود. معدن سنگ فیروزه نیشابور کهن ترین و مهم‌ترین معدن در مرزوبوم میباشد و در سـطح دنیا نیز از آوازه و اعتبار خاصی برخوردار‌است. نیشابور از پیشین های به دور، شهری با اهمیت در کنار جاده ابریشم بود و از یک سو، فلات جمهوری اسلامی ایران را با آسیای مرکزی و از سوی دیگر، فلات آناتولی و سواحل مدیترانه را به چین لینک می اعطا کرد. ایــن معادن در جوار یک مسیر سابق جای‌دارد که در روزگاران قدیم محل عبور کاروان های بازرگانی بوده میباشد.

در مصر دو معدن از معادن شبه جزیره سینا که «سرزمین فیروزه» نامیده میشد نیز موجود هست که در زمره دیرین ترین معادن شناخته گردیده دنیا قرار دارا‌هستند. این معادن اینک بها اقتصادی چندانی ندارند و توســط بومیان به صورت ابتدایی استخراج میشود. سنگ فیروزه این حوزه‌ سبز خیس از مدل اهل ایران آن میباشد. امروزه بخش اعظمی از فیروزه های که در کشور‌ایران به فروش می رسند مرتبط با شهر بابک کرمان می‌باشند که یک سری سالی میباشد منابع بسیار بی نیاز از آن یافت شده‌است.

معادن فیروزه در غرب

جنوب غربی آمریکا از نگاه ساخت سنگ فیروزه بسیار بی نیاز میباشد و مناطقی مانند آریزونا، کالیفرنیا، کلرادو، نیومکزیکو و نوادا از مرکز ها عمده ایجاد آن درین مملکت شناخته میگردند. اینک، آریزونا اصلی ترین تولیدکننده این سنگ در کشــور میباشد. نــوادا دیگر ایالت آمریکاست که با داشتن 120معدن، بخش عظیمی از سنگ فیروزه گزینه به کارگیری صنعت جواهر سازی را تامین مینماید. مرغوب تریــن مدل آن در ایالت متحده، از معدن “لس کریلوس” نیومکزیکو به دست میاید و پیشین از ورود فاتحان اسپانیایی به مجموعه کشور ها تازه، سنگ این معدن به صورت گسترده بوسیله بومیان آیتم افتتاح قرار می گرفت.

سنگ ناپخته راف فیروزه
چینی ها نیز پیش سه هزار سال ق.م. این گوهر را می شناختند و به صورت محدود ساخت و هنرمندانشان از آن برای پر رنگ کاری های اثرها خویش بکار می بردند. مارکوپولو نیــز در گزارش خویش اشاره نموده است در ایالت سی چوان چین این سنگ یافت می شده‌است. در شرق و غرب اســتان تبت نیز از معادن آن موجود است.

تشخیص اصل بودن سنگ فیروزه
انگشتر فیروزه رگه دارامروزه دسته کیفیت عالی و اصل سنگ فیروزه بطور بسیار محدودی در بازار عرضه میشود. اما نوعی از آن تحت عنوان رنگ اثبات به بازار عرضه میشود که با مواد پلیمری مخلوط گردیده اند. این سیرتکامل از سنگها به علت ایجاد تصنعی و مصنوعی خویش تغییر و تحول رنگ نمی دهند و در هر اندازه ای مو جود میباشند.
هرچند که روغن،‌ آفت ‌این گوهر ‌محسوب ‌میگردد اما چربی(پارافین و یا این که مواد پلاستیک مایع) ‌سبب‌ جلا‌ و‌ دوام، برجسته شدن و لبریز شدن مشکل و فرج آن نیز می گردد.‌

در قبلی برای قشنگ خیس کردن جلوه این سنگ از طریق های اشباع کردن آن با روغن های رنگین، واکس و مواد پلاستیکی رنگی به کار گیری می‌شد. براین اساس با اتصال فلز داغ بدین نقاط بوی بسیار زننده از پلاستیک به مشام می‌رسد. واکس و روغن در تماس با فلز داغ عرق کرده و در سنگ فیروزه باقی میماند. اینها معمولا وزن سبک تری در همین اندازه نسبت به جور اصیل خویش دارا‌هستند.

یکی مهم ترین رویکرد های تشخیص فیروزه طبیعی اعتنا به پشت آن یعنی سنگ ماتریکس (سنگ چسبیده گردیده به پشت سنگ) آن میباشد. فیروزه های نیشابور که به طور تیره و یا این که فیروزه های، سپید یاروهمدم با پیریت چشم میگردند قادر است به تشخیص ما امداد نمایند.

در نحوه توسعه یافته زاچری فیروزه های آمریکایی معدن Kingman بهسازی میگردند که تنها به وسیله دستگاه معین میگردد و در موقعیت معمولی هیچ آرم ای ندارند مبننی بر اینکه این فیروزه بهسازی شده‌است یا این که خیر! با این طرز استحکام فیروزه چه برای تراش و چه در قبال مواد شیمیایی مقاوم می‌شد. در کشور‌ایران بیش تر هنوز به عبارتی طرز سنتی به کارگیری می‌شود.

سنگهای شبیه سنگ فیروزه
عکس سنگهای شبیه فیروزه
تشخیص سنگ فیروزه در طبیعت گهگاه اختلال میباشد. مثلا در کشور ایران سنگ واریسیت (Variscite) بسیار شبیه فیروزه اما با رنگ نسبتا سبز وجود دارا‌هستند. کریزوکولا نیز یک کانی دیگر میباشد که رنگی شبیه داشته البته به علت مشقت 2.5 – 3.5 ذیل خیس قابل تشخیص میباشد. در جدول ذیل نیز چند کانی که دارنده ترکیبات شیمیایی شبیه فیروزه می‌باشند را مشاهده می‌کنید:

جدول کانی های مجموعه فیروزه
مدل کانی    مخلوط شیمیایی
Turquoise (فیروزه)    CuAl6(PO4)4(OH)8·4H2O
aheylite (اهیلیت)    (Fe,Zn)Al6(PO4)4(OH)8·4H2O
chalcosiderite (کالکوسیدریت)    Cu(FeAl)6(PO4)4(OH)8·4H2O
faustite (فائوستیت )    (Zn,Cu)Al6(PO4)4(OH)8·4H2O
planerite (پلانریت)    Al6(PO4)2(OH)8·4H2O
سنگ هولیت یا این که بدل فیروزه؟!
فیروزه تقلبی از سنگ هولیت
همان طور که در تصویر بالا می‌بینید جور دیگری از بدل این گوهر را با رنگ آمیزی اکثر اوقات کالسدونی یا این که هولیت صحیح میکنند. برخی تصور میکنند که فیروزه سپید میباشد! رگه های هولیت همانند رگه های فیروزه بوده و در بازار جمهوری اسلامی ایران نیز مثال های متعددی از آن موجود است. شما میتوانید با حلال توانمند دی متیل فرماید و یک گوش منزه کن آن را آزمایش فرمایید. گهگاه استون نمی تواند رنگ را حل و تمیز نماید.

فیروزه های پرس گردیده و سنتتیک!
فیروزه پرس گردیده تقلبی
در مثال دیگر قطعات شکسته یا این که پودر گردیده آن را نیز با چسب منحصر به فرد در پرس صورت می‌دهند و یا این که از شیشه و سرامیک و پلاستیک برای ترمیم آن استعمال مینمایند. بعداز ادغام با رنگ رزین و حرارت دهی تا دمای بالای 50 سکو و طاقت فرسا شدن سنگ آن را تراش می‌دهند. طریق تشخیص آن ها درین میباشد که رنگی تصنعی و مصنوعی و بسیار یکنواخت و یک دست دارا هستند.

اشکال سنگ فیروزه چه چیزی است؟
اشکال سنگ فیروزهانواع سنگ فیروزه بر پایه ی رنگ و طرح آنان بسته به جایی که استخراج میگردند گوناگون میباشد. در تصویر فوق

در ردیف بالا سمت چپ: نگین آبی‌رنگ فیروزه ای مایل به سبز با زمینه سیاه و سپید از چین، یک نگین اشک ، یه خرده مایل به سبز دامله آبی رنگ فیروزه ای از معدن زیبای خفته آریزونا ( Sleeping Beauty Mine)، دو نگین به رنگ آبی‌رنگ آسمانی فیروزه ای با زمینه قهوه ای شکلاتی از معدن ها Altyn-Tyube در قزاقستان.
در ستون راءس: یک نگین برنگ آبی‌رنگ آسمانی کوچک از معادن کینگمن در آریزونا و دو دامله کوچک و گرد برنگ آبی رنگ آسمانی از معدن زیبای خفته آریزونا میباشد.
در ستون تحت: دو دامله کوچک با زمینه سیاه از معادن ناشناخته در نوادا؛ تراش اشک صورت آبی رنگ فیروزه ای یه خرده مایل به سبز در زمینه سیاه و سپید از معدن Newlanders در نوادا و یک دامله مستطیل صورت از آبی‌رنگ فیروزه ای پاره ای مایل به سبز در زمینه قهوه ای مایل به قرمز رنگ از معدنی بنا شده در نوادا.
تفاوت فیروزه نیشابور با فیروزه کرمان
فیروزه کرمان به جهت داشتن کانی پیریت که با جلای فلزی و درخشان در سنگ به‌ راحتی قابل‌تشخیص میباشد؛ ولی تفاوت در فیروزه کرمان و نیشابور صرفا در رنگ آن میباشد و تشخیص آن صرفا از این شیوه ممکن میباشد. ولی فیروزه نیشابور عموم رگه‌های سپید، قرمز‌رنگ یا این که خاکستری بجای پیریت دارااست که مرتبط با منشأ آهن و آلومینیوم‌دار بی نیاز میباشد ولی این اصل عمومیت ندارد.

تفاوت فیروزه شجر با فارس
گونه های سنگ فیروزهفیروزه از لحاظ اشکال به شجری، عجمی، طوفال و خاکی تقسیم می‌شود. از گونه های سنگ فیروزه در کشور‌ایران از لحاظ رنگ، نقش و کیفیت می شود به فیروزه عجمی و شجر اشاره نمود. اروپائیان دسته شجری و ایرانیان گونه عجمی را که سوای شجره میباشد، می پسندند. فیروزه عجمى سوای رگه و یک دست میباشد و در کشور ایران شایسته ترین دسته از این سنگ در دنیا محسوب گردیده و عددی فروخته می‌شود. بها آن بسته به اندازه، رنگ و وزن از 5000 ریال تا میلیون ها تومان متغییر میباشد. شایسته ترین رنگ این گوهر خوشگل آبی‌رنگ آسمانی میباشد که محبوبیت اکثری دارااست و در گونه عجمی می اقتدار آن را مشاهد کرد.

دسته شجر نیز بصورت رگه دار با رنگ آبی رنگ و سبز به چشم میخورد. فیروزه شجری واجد رگچه هایى کانال ای میباشد و بسته به جور و رنگ و فرم رگچه ها در 14 کلاس تعریف و تمجید می‌گردد. این گونه گرمی خرید و فروش میشود و با اعتنا به وضعیت نگین تراشیده گردیده، بها های متفاوتی به خویش می‌گیرد. در اروپا این مدل مقبولیت بیشتری دارااست. اکثر وقت ها نگین های این گوهر با برش کبوچان چشم می گردند و اشکال برش دار یا این که فانتزی متداول نیستند. فیروزه های اهل ایران عموما برخلاف گونه تبتی رگه هایی درشت و قطعه هایی یک پارچه دارا‌هستند. همینطور انواع اهل ایران پررنگ خیس از گونه سنگ های تبتی میباشند.